Zeytin ve zeytinyağı Akdeniz bölgesinin eskiçağlardan beri süregelen önemli tarımsal ürünlerinden biridir. Tarihsel olarak bolluk ve bereketin simgesi olan zeytin ağacı; birçok kavimde kültürel olarak kutsal kabul edilmiştir. Zeytin ağacının meyvesi zeytinden elde edilen zeytinyağı ise sadece sofralık olarak tüketilmemiş; şifa, kozmetik ve kandil yağı gibi amaçlarla da kullanılması sebebi ile ekonomik değeri yüksek bir ürün haline gelmiştir. Bu öneminden dolayı zeytinyağı; dönemin ünlü ozanı Homeros tarafından Akdeniz’in “sıvı altını” olarak ifade edilmiştir.
Antik Olba Bölgesinde; günümüzde sayıları binlere ulaşan zeytinyağı işlikleri bulunmaktadır. Oldukça iyi korunmuş durumda olan bu antik işlikler, zamanında bölgede önemli miktarlarda zeytinyağı üretimi yapıldığına işaret eder. Bölgenin eskiçağlardaki zeytinyağı üretim potansiyellerini deneyimlemek isteyen misafirler için hazırlanan “Zeytinyagı’nın Akdenize Yolculuğu” rotasında bölgenin Kanlıdivane ve Akkale gibi iki önemli antik kentini gezme fırsatı bulurlar. Ziyaretçiler; gezilerine Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Mersin Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen çevre düzenleme çalışmaları ile ayağa kaldırılmış antik zeytinyağı işliklerini inceleyerek başlar. Antik dönemde bölgede üretilen zeytinyağının Akdeniz bölgesine ihraç edildiği önemli liman kentlerinden Akkale’de dönemin deniz ticaret ilişkilerini deneyimleyerek devam eder.
Ziyaretçiler; Kanlıdivane antik kentinin eşsiz yapıları ve çağlar öncesi jeolojik çöküntü sonucu oluşmuş obruk oluşumu eşliğinde tarihsel yolculuğa çıkarken; diğer taraftan antik kentin flora ve fauna çeşitliliğinin tadına varırlar. Baharda açan çiçeklerle adeta bir doğa parkı haline dönüşen Kanlıdivane; aynı zamanda ilkbahar dönemlerinde ortaya çıkan kelebekleri ile doğa fotoğrafçılarının önemli uğrak noktasıdır (bkz. Antik Kentin Saklı Kelebekleri). Akkale liman kentinde, bölgenin eskiçağlardaki liman yapıları hakkında önemli bilgiler edinirken; diğer taraftan yamacın güneyinde boylu boyunca uzanan müthiş Akdeniz’in ve Kumkuyu marinanın manzarasını deneyimlerler.
Kanlıdivane (Kanytellis)
Kanlıdivane (Kanytellis) örenyeri; merkezinde bulunan ve Kanlıdivane Obruğu olarak adlandırılan büyük bir yer çöküntüsünün etrafına kurulmuştur. Yerleşimde tespit edilen kalıntılar, iskanın Hellenistik Dönemde (MÖ 3. yüzyıl) başladığı ve Geç Antik Döneme (MS. 7. Yüzyıl) kadar kesintisiz devam ettiğini gösterir. Bugün görülen kalıntıların çoğu Roma ve Geç Antik Döneme aittir. Ayrıca örenyerinde 15. yüzyıldan sonra bölgeye yerleşmeye başlayan Türkmen gruplarına ait geleneksel köy evleri bulunmaktadır. Obruk kenarındaki ana meydanın batı tarafından örenyerinin kuzeyine doğru uzanan antik caddede yaklaşık 600 m. ilerleyen misafirler antik caddenin hemen batısında yer alan zeytinyağı atölyesi ile yaklaşık bin yıl sonra üzerine yapılmış ve bugün restore edilmiş olan geleneksel Türkmen evini ziyaret edebilirler. Kanlıdivane antik kenti obruk etrafındaki önemli kilise yapıları ve Hellenistik dönem kule yapısı, örenyeri genelindeki çok sayıda çiftlik evleri, sarnıç yapıları, zeytinyağı ve şarap işlikleri, yerleşim etrafında konumlanmış nekropol alanlarındaki lahitleri, dikkat çekici anıt mezar mimarisi ve adam kaya kabartmaları ile bölgenin zengin arkeolojik kalıntılara sahip ve bu nedenle de muhakkak görülmesi gereken örenyerlerinden biridir. Yerleşim içerisinde, Mersin Müzesi ve Mersin Üniversitesi tarafından temizlik ve araştırma çalışmaları yapılmış çok sayıda zeytinyağı atölyeleri bulunur. Bu işliklerden üç tanesi -obruk kenarı işliği, ikiz işlikler ve geleneksel köy evi altında bulunan- üretim tekniğini anlatmak üzere canlandırılmıştır.
Akkale
Kumkuyu Mahallesi’nde yer alan Akkale Örenyeri; antik Olba bölgesinin önemli liman kentlerinden biridir. Kısıtlı bir alanda yer almasına rağmen bölge içerisinde tekil (unique) diyebileceğimiz pekçok yapı örneği barındırıyor olması açısından önemlidir. Yerleşimin merkezinde, görkemli mimarisi ile dikkat çeken bir yapı kompleksi bulunur. Sahip olduğu özellikler buranın bir konaklama mekanı/han olarak kullanıldığını göstermektedir. Han olarak kullanılan büyük yapının kuzey duvarı üzerinde spiral rampalı bir deniz feneri bulunmaktadır. Spiral rampa ile çıkılan deniz feneri hem inşa tekniği, hem de,limana ve deniz trafiğine oldukça hakim konumu ile dikkat çekicidir. Han yapsının hemen doğusunda bulunan Büyük Sarnıç bölgedeki en büyük ve iyi korunmuş sarnıç örneklerinden biridir.
Sarnıcın hemen kuzeyine kemerli anit mezar yapısı konumlanır. Bölgede çok sayıda iki katlı anıt mezar yapısı varken Akkale’de ilk defa üç katlı mezar yapısı bulunmuştur. Limana gelen gemiler tarafından dikkat çekici nitelikte sembolik bir anıt mezar yapma kaygısına işaret eder. Akkale örenyerinde, antik yapıların bağlantılarını sağlayan bir sokak sisteminin varlığı tespit edilmiştir. Mersin Müzesi ve Mersin Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen temizlik çalışmaları ile antik caddenin özgün taş döşemeleri açığa çıkarılmıştır. Antik cadde kuzeyde bulunan han yapısı ve buyuk sarnıcın arasından geçerek guneye doğru ilerler. Caddenin doğu duvarı içerisindeki kemerli niş çeşme olarak kullanılmıştır. Antik caddenin guneyinde liman hamamı yer alır. Büyük Sarnıç yapısı yerleşime içme suyu sağlıyor olmasının yanı sıra liman hamamına su sağlıyor olmalıdır. Akkale yerleşiminin sahip olduğu en önemli yapılardan biri yerleşime yaklaşık 600-700 metre mesafedeki liman ve gemi çekek yerlerdir. Liman ve çekek yerinin izleri Kumkuyu Marina inşaatı sırasında tahrip edilmiştir.
Erdemli’nin zengin tarihsel geçmişe sahip zeytinyağını, üretimden ihracata kadar farklı aşamaları ile Kanlıdivane (Kanytellis) ve Akkale antik kentleri özelinde deneyimlemek isteyen ziyaretçiler için farklı gezi rotası alternatifleri mevcuttur. Bölgenin yoğun makilik coğrafyası, yakın çevredeki kentleşme ve tarım faaliyetleri nedeniyle Kanlıdivane ve Akkale’ye karayolu ile ulaşımı tavsiye edilir. Kısa rota ile doğrudan Kanlıdivane (Kanytellis) ve Akkale örenyerleri gezilebileceği gibi; diğer kıyı rotaları ile birleştirerek daha uzun bir parkurun parçası haline de getirebilirler (bkz. Kutsalın Peşinde ve Olbalı Kadınlar rotaları).
Mersin-Silifke karayolu üzerinde Erdemli’den batıya doğru XX km,sinde konumlanmış Kumkuyu marina sapağından denize doğru ilerlendiğinde Akkale örenyerinin girişine ulaşılır. Kanlıdivane örenyerine ulaşım için ise Akkale örenyerinden sonra Mersin-Silifke karayolu boyunca batıya doğru 10km. ilerledikten sonra anayoldan ayrılarak Çanakçı köyü sapağından kuzeye sapılır; 2 km sonra yol üzerinde bulunan Kanlıdivane Örenyeri girişine ulaşılır.
Kanlıdivane antik yerleşimi; Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ziyarete açılmış örenyerlerinden biridir. Bu nedenle örenyeri girişinde Mersin Müzesi’ne bağlı giriş ve bilet gişeleri bulunur. Örenyeri içerisindeki meydanda bulunan ziyaretçi tesisinde misafirler obruk kenarında dinlenerek antik kentin keyfine varma imkanı bulurlar.
Mersin-Silifke karayolunun Kanlıdivane ve Akkale sapakları arasında kalan kısmında yol üzerinde yerel aileler tarafından işletilen çok sayıda kahvaltı ve restoran işletmeleri bulunmaktadır. Akkale örenyerinden Kumkuyu marinaya doğru ilerlendiğinde balık restoranı ve plaj işletmesi yer alır.
Kıyı rotalarını gezerken yakın çevrede konaklamak isteyen misafirler için Erdemli’den başlayarak Kızkalesi’ne kadar kıyı beldeleri boyunca çok sayıda otel, motel ve pansiyon işletmesi alternatifi bulunur.
Kanlıdivane Örenyeri Mersin Müzesi'ne bağlı örenyeri olarak işletilmektedir. Örenyeri ziyaret saatleri ile ilgili bkz (https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/mersin/gezilecekyer/kanlidivane)