olba kültür yolu proje paydaş loloları
Kıyılardan Dağlara: Olba Kültür Yolları Projesi

"Olba Kültür Yolları"; Mersin’in önemli turizmi beldelerinden Erdemli ilçesinde bulunan zengin sayıdaki arkeolojik, tarihi, doğal ve kırsal değerleri; Çukurova Bölgesi’nin önemli tarihi ve turistik odaklarından biri haline getirmek üzere yerel destinasyonların oluşturulmasını amaçlar. Bölgenin kültür turizmi olanaklarının sürdürülebilir doğa turizmi, yayla turizmi, kırsal turizm ilkeleri ile bütünleştirilmesi hedeflenir. Bu amaçla biraraya gelen Mersin Üniversitesi, Mersin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Mersin Müzesi ve Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası; Çukurova Kalkınma Ajansı desteği ile TR62-18-TG-0020 nolu "Kıyılardan Dağlara: Antik Olba Bölgesi Kültür Yolları ve Kırsal Turizm Odakları Geliştirilmesi" projesini başlatmışlardır. Pilot uygulama olarak başlanan bu çalışmadan elde edilecek deneyimlerin başta antik Olba coğrafyasının diğer bileşenleri olan ilçeler olmak üzere Mersin genelinde yaygınlaştırılması; bölgenin sürdürülebilir turizm odaklı kalkınma hedeflerine katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Proje kapsamında geliştirilecek destinasyonlar ile kıyılarda bulunan antik kentler, dağlık yerleşimlerdeki tarihi köyler, yaylalarda devam eden Yörük kültürü ve bölgenin simgeleşmiş önemli doğal alanları ile bütünsel olarak birbirine entegre edilirken; bütün bu değerler birbirini tamamlayıcı ve sürdürülebilir yöntemlerle turizme kazandırılacaktır. Bu kapsamda bölgeye kazandırılan parkurlar şunlardır:

1) Korsanlar, Kaleler ve Kuleler: (Adamkayalar-Kızkalesi-Elauissa-Sebaste rotası)

Olba bölgesi, antik dönemde denizden gelen korsan tehlikesini iç bölgelere ileten gözetleme kuleleri ile meşhurdur. Denizden gelen saldırı anında ateş yakarak bir sonraki kuleye haber veren haberleşme ağı, kıyılardan dağlık kesimde konumlanmış antik kentlere kadar uzanır. Bu parkur kısa bir parkur olup, gezginlere gerçek anlamda bir arkeoloji parkı deneyimi yaşatır. Çoğu yerde Antik Roma yollarından ilerleyerek kale ve kule noktaları arasında geçiş yapan gezginler, seyir teraslarında verecekleri molalar ile Akdeniz’in manzara keyfini deneyimlerler.

2)Zeytinyağı’nın Akdeniz’e Yolculuğu: (Kanlıdivane- Akkale Rotası)

Olba Bölgesinde günümüzde sayıları binlere ulaşan zeytinyağı atölyeleri, eskiçağlarda Homeros tarafından “altın sıvı” olarak adlandırılan zeytinyağının bölgede önemli miktarlarda üretiminin yapıldığına işaret eder. Bu rotada ziyaretçiler gezilerine Kanlıdivane’de koruma çalışmaları ile ayağa kaldırılmış zeytinyağı atölyelerini inceleyerek başlayıp, zeytinyağının Akdeniz’e ihraç edildiği Akkale’de dönemin deniz ticaret ilişkilerini deneyimler.

3) Lamos (Limonlu)Vadisi

Mersin’in önemli ekolojik kanyonlarından biri olan Limonlu vadisi   -antik dönemdeki adı ile Lamos- arkeolojik ve doğal güzellikleri ile dikkat çekicidir. Kayacı vadisinden sonra Kızılgeçit vadisi ile birleşen bu uzun kanyon üzerinde yer alan küçük şelaleler, mağaralar, kaya kabartmaları, taş köprüler, su kanalları, Turkmen dönemi evler ve değirmen yapıları bulunur.

4) Olba nın Su Sistemleri- (Limonlu ve Kızkalesi)

Antik dönemde de suya kıt olan Olba Bölgesinde, bu zorlukla başetmek için Limonlu’dan temin edilen suyu yer altı galerileri ve su kemerleri ile kıyılardaki antik kentlere bağlayan, mühendislik açısından birer şaheser olan kesintisiz su sistemleri inşa edilmiştir. Limonlu ve Kızkalesi arasında kalan 6 adet su kemeri Olba’nın Su Sistemleri başlığı altında ele alınırken; erişilebilir durumda olan kemerler gezi parkurları ile entegre edilmiştir.

5) Antik kentin Saklı Kelebekleri: (Kanlıdivane ve Kayacı vadisi)

Kanlıdivane Örenyeri Dumanlı Apollo, Yeni uyuklu, Kırlangıç Kuyruk türlerine ev sahipliği yaparken, Kayacı vadisi Pasa Kelebeği türlerini barındırır. Bu antik rotalar doğa fotoğrafçılığı için saklı sürprizler barındırır.

6) Olbalı Kadınlar: (Kanlıdivane-Narlıkuyu rotası)

Kıyı yolundan devam eden bu kısa parkur, Olba’nın mitolojik ve efsanevi hikayelerindeki kadın figürleri birleştirir. Kanlıdivane’de Aba’nın Anıt mezarı, Korykos’ta Kızkalesi efsanesi, Narlıkuyu’da Üç güzeller mozaiği ile son bulur.

7) Kutsalın Peşinde (Elauissa-Sebaste-İmirzeli-Çatıören-Kanlıdivane rotası)

Akdeniz kıyısından başlayıp Toros dağlarına kadar uzanan antik kentleri birlikte gezmek isteyenler için oldukça zengin bir içerik sunan ‘Kutsalın Peşinde’ parkuru Ayaş’ta bulunan Elauissa-Sebaste antik liman kentinden başlayıp; dağlara doğru Çatıören ve İmirzeli antik kentleri ile devam ediyor. Dileyenler İmirzeli yakınında bulunan ve bölgenin önemli jeolojik oluşumları olan obruklara bir örnek teşkil eden Karaahmetli obruğunu gezebilirler. İmirzeli antik kentinden sonra Çatıören kavşağından tekrar kıyıya yönelen parkurda; Kanlıdivane Örenyeri ve Çanakçı kaya mezarları gezildikten sonra rotayı tekrar kıyı noktasında tamamlamak mümkündür. Dileyenler Çatıören kavşağından sonra hemen yakınında konumlanmış Öküzlü antik kentini gezerek kıyı rotasına yönelebilirler. 

8)Kızılgeçit Vadisi (Kızılgeçit-Yeniyurt rotası)

Mersin ilinin önemli ekolojik koridorlarından biri olan Limonlu (Lamos) kanyonunun Sarıaydın (Aksıfat)-Kızılgeçit-Yeniyurt mevkii arasında kalan kısmı kayaların kırmızı rengini verdiği vadi yamaçları nedeni ile Kızılgeçeit adını almıştır. Antik dönemlerde özellikle suya kurak yaz aylarında vadi tepelerinde bulunan Tapureli, Sömek, Veyselli, Yeniyurt gibi antik yerleşimler arasında vadi tabanının alternatif ulaşım için değerlendirildiği antik yol kalıntıları ve köprülerden anlaşılmaktadır. Kızılgeçit kanyon yürüyüşü ile doğaseverler bir taraftan vadinin doğal güzelliklerini deneyimlerken; diğer taraftan tarihe yolculuk yapma fırsatı bulurlar.     

9) Olba’nın Villa Rustikaları (Tapureli-Küstüllü rotası)

Akdeniz havzasının en iyi korunmuş Roma dönemi çiftlik evlerine (Villa Rustika) sahip Olba coğrafyasında Villa Rustikalar temalı parkur, bölgenin en iyi antik çiftlik evi örneklerine ulaşımı sağlar, ziyaretçilere kırlardaki çiftlik yasamı hakkında bilgi verir.

10) Alata Vadisi Manzara Yolu (Arslanlı-Koramşalı-Avgadı rotası)

Toroslardan Akdeniz’e açılan önemli vadilerden biri olan Erdemli Alata vadisi, içinde yer alan saklı köyleri ve eşsiz doğa manzarası ile doğaseverleri önemli sürprizlerle karşılar. Erdemli-Arslanlı-Avgadı-Güzeloluk karayoluna alternatif olarak ‘Alata Vadisi Manzara Yolunu’ tercih edenler Çiriş, Gücüş, Koramşalı, Çerçili köy yolları eşliğinde vadinin müthiş manzarası ve bölgenin ‘peribacaları’ denilen tabiat oluşumlarını keşfederler.  

11) Yörük Kervanının Peşinde Güzeloluk Obaları (Güzeloluk-Akpınar-Evdilek rotası)

Tarihi Güzeloluk köyü ile ilişkili olan Türkmen yörükleri hala yaylacılık kültürüne devam eden ve yazları Güzeloluk obalarına göç eden ailelere rastlanır. Bu parkurda yürüyüşçüler Akdeniz havzasının ve Toros Dağları’nın önemli orman ekosistemlerinden olan sedir ağaçlarının eşsiz güzelliği eşliğinde tabiatı keşfederken; Yörük kervanlarının izlerinde yayla kültürünü deneyimler.

12) Kuvayi Milliye Yolu (Güzeloluk-Küçük Sorgun rotası)

Kurtuluş savaşı yıllarında Mersin’in düşman işgalinden kurtuluşu; Toros dağlarındaki köylerde örgütlenmeye başlayan Kuvayi Milliye hareketleri ile başlamıştır. Kuvayi Milliye hareketlerinin önemli karargah noktalarından biri de Guzeloluk yerleşimidir. Son yıllarda doğa yürüyüşçülerinin ve yerel halkın ortak katılımı ile Güzeloluk’tan yola çıkıp Arslanköy’de Kuvayi Milliye saflarına katılan yerel birliklerin anısına düzenlenen temsili Kuvayi Milliye yürüyüşünün tarihsel anısına istinaden düzenlenen bu parkurda yürüyüşçüler bir taraftan Sorgun ormanlarının tabii güzelliklerinin tadına varırken; diğer taraftan Kuvayi Milliye ruhuna tarihsel bir yolculuk yapma imkanı bulurlar. Bu rotanın ileride Arslanköy’e kadar uzatılarak tamamlanması niyet edilmektedir.